Analyse | Nieuws | Regeerakkoorden

Federatie Walloniƫ-Brussel en Waals Gewest | Analyse regeerakkoorden

Federatie Walloniƫ-Brussel en Waals Gewest | Analyse regeerakkoorden

[publicatie_datum] [wijzigings_datum]

Algemene analyse

Op 11 juli 2024 stelden de voorzitters van de MR en Les EngagƩs de bestuursakkoorden van het Waals Gewest en de Federatie Walloniƫ-Brussel voor aan de pers. Tijdens deze presentatie kwamen heel wat maatschappelijke uitdagingen aan bod. Er werd echter met geen woord gerept over racisme, seksisme en homofobie.

Deze tendens wordt bevestigd in de bestuursakkoorden, die zeer weinig concrete acties tegen racisme bevatten.

Een brandweerman-pyromaan-logica

De MR en de EngagĆ©s hebben duidelijk moeite om racisme onvoorwaardelijk te veroordelen: de passages in de bestuursakkoorden waarin racisme wordt veroordeeld, vermelden verder ā€œagressie tegen Westerlingenā€, ā€œde ondergeschiktheid van vrouwen, genderdiscriminatie, geweld tegen LGBTQIA+-personen, eerwraak, genitale verminking, gedwongen of gearrangeerde huwelijken, enz.

Hoewel het natuurlijk noodzakelijk is om deze fenomenen aan te pakken, viseert en stigmatiseert deze zin duidelijk precies de bevolkingsgroepen die het meest door racisme worden getroffen .

Zeggen dat je racisme wilt bestrijden, maar het in stand houden door de belangrijkste doelwitten van dit racisme te stigmatiseren, heeft veel weg van een pyromaan die bij de brandweer werkt.

Geweld tegen alle vrouwen aanpakken

De NAPAR Coalitie looft de vastberadenheid van de regeringen om ā€œfysiek, seksueel, psychologisch en economischā€ geweld tegen vrouwen aan te pakken. Deze acties zouden een aanknopingspunt kunnen zijn voor het ontwikkelen van maatregelen tegen racisme: veelvrouwen met een migratiegeschiedenis maken geweld mee op het snijvlak van seksisme en racisme.

Ook hier tonen regeringen echter een gebrek aan consistentie.

De regering van de Federatie Walloniƫ-Brussel is namelijk van plan om een verbod op het dragen van levensbeschouwelijke tekens door leerkrachten in het verplicht onderwijs van het officiƫle netwerk te formaliseren . Hoogstwaarschijnlijk zullen beide regeringen hetzelfde doen voor het ambtenarenapparaat. Dit verbod vormt echter een dubbele vorm van geweld die vooral vrouwen met een migratiegeschiedenis treft:

  • Economisch geweld : het beperkt drastisch de carriĆØremogelijkheden van duizenden vrouwen met een migratiegeschiedenis – niet alleen in het onderwijs en de ambtenarij, maar ook in andere sectoren die het voorbeeld van de staat volgen.
  • Een dubbel psychologisch geweld: enerzijds lijden deze vrouwen onder de gevolgen van de vooroordelen die aan deze beslissing ten grondslag liggen. Anderzijds hebben velen van hen de nodige vaardigheden en motivatie, maar worden ze gedwongen om elders werk te zoeken.

Onderwijs, media, sport: enkele maatregelen, zonder meer

De regering van de Federatie Walloniƫ-Brussel neemt enkele voorzichtige maatregelen op het vlak van onderwijs, media en sport: aanmoediging van de herinneringseducatie, een cordon sanitaire in de media tegen extremisme, fair play-referentiepersonen en maatregelen om geweld in de sport te voorkomen.

Voor cultuur en de openbare ambt lijkt er niets voorzien.

De Waalse regering plant geen enkele maatregel om discriminatie op het vlak van huisvesting of tewerkstelling te bestrijden. Ze wil nochtans wel ā€œalles in het werk stellen om de doelstelling van een werkgelegenheidsgraad van 80% te halenā€ tegen 2030. Tegelijk wil ze ā€œiedereen een actor maken van zijn eigen leven en keuzes, zich bewust van zijn verplichtingen tegenover de maatschappijā€, werkzoekenden sneller aan het werk krijgen en ā€œde sociale en professionele obstakels die de sociale en professionele integratie in de weg staanā€ van de mensen die het verst van de arbeidsmarkt af staan, preventief uit de weg ruimen.

De bestrijding van discriminatie op de arbeidsmarkt is een belangrijke hefboom om deze doelstellingen te bereiken.

Conclusie

De regeringsakkoorden van de Federatie WalloniĆ«-Brussel en het Waals Gewest wegen eerder licht op vlak van de strijd tegen racisme. Over het algemeen lijken de regeringen terughoudend om de term ā€œracismeā€ te gebruiken en om concrete acties te plannen die racisme rechtstreeks aanpakken. Ze hebben het liever over ā€œfair playā€ referentiepersonen, de “extremisten”, toegang voor ā€œiedereenā€ tot cultuur… Racisme verdwijnt echter niet door er niet over te praten.

Tegelijkertijd zouden verschillende passages van de regeerakkoorden de verschillende ministers in staat moeten stellen om ambitieuzere maatregelen te nemen binnen hun bevoegdheden. De NAPAR Coalitie staat ter beschikking van de politici om na te denken over de uitvoering van ambitieuze acties die racisme resoluut kunnen terugdringen.

Minder tonen

Analyse per competentie

Interessant
Suggesties voor extra maatregelen
Levensbeschouwelijke tekens toelaten voor ambtenaren

De regeringen zijn niet expliciet over deze kwestie maar Les EngagƩs en de MR zijn van plan om het dragen van levensbeschouwelijke tekens door leraren in het officieel onderwijs te verbieden.

Met het oog op een arbeidsparticipatie van 80% is het van groot belang dat vrouwen met een migratiegeschiedenis die een levensbeschouwelijk teken dragen makkelijker toegang krijgen tot werk. Er zijn bijna altijd betere manieren dan een verbod om gebruikers gerust te stellen dat de openbare dienst onpartijdig is.

Positieve acties

De overheidsdiensten zouden streefcijfers moeten vastleggen en positieve actie voeren om meer mensen met een migratiegeschiedenis aan te nemen.

Racisme structureel aanpakken

De overheid heeft baat bij het ontwikkelen van maatregelen om racisme binnen de overheid zelf te voorkomen en te bestrijden.

Interessant
Suggesties voor extra maatregelen
Positieve actie stimuleren

De Waalse regering kan een belangrijke rol spelen in het aanmoedigen van privƩbedrijven om positieve acties uit te voeren.

Juridische praktijktesten

We roepen de overheid op om inspectiediensten te vragen om proactieve en reactieve  praktijktesten uit te voeren om discriminatie bij aanwerving te controleren en te bestraffen.

Zowel de MR als Les EngagƩs hebben in hun programma interessante voorstellen die de invoering van deze praktijktesten mogelijk moeten maken:

  • De MR is voorstander van ā€œstrengere controles en sancties voor bedrijven die discrimineren bij aanwervingā€.
  • Les EngagĆ©s wil ā€œpraktijktest- en datamininginstrumenten ontwikkelen (werkgelegenheid, huisvesting, maar ook toegang tot gezondheidszorg, enz.) en ā€˜verklarende statistieken’, die het mogelijk maken om het effect van de verschillende factoren die een variabele beĆÆnvloeden te isoleren. […] Het gebruik van mystery calls en mystery kandidaturen veralgemenen wanneer er vermoedens zijn van discriminerende praktijken in een bedrijf. […] Proactieve controles uitvoeren en praktijktesten met betrekking tot discriminatie bij aanwerving ontwikkelen en vereenvoudigen . […] Bedrijven financieel straffen voor ongerechtvaardigde discriminerende houdingen op basis van geslacht, cultuur, leeftijd of handicap.
Interessant
Het aantal sociale woningen verhogen

De regering wil het aantal openbare woningen verhogen, met name via publiek-private partnerschappen, en door ā€œsteden en gemeenten aan te moedigen om bij het toekennen van bouwvergunningen voor grote woonprojecten een ā€˜huisvestingsverbintenis’ aan te gaan, d.w.z. om een bepaald aantal wooneenheden, afhankelijk van de omvang van het project, tegen de kostprijs beschikbaar te stellen aan publieke en vergelijkbare exploitanten.ā€

“Evaluatie en optimalisatie” van de verschillende bestaande huursubsidieregelingen


We hopen dat deze evaluatie en optimalisatie in de richting gaan van meer sociale rechtvaardigheid.

Suggesties voor extra maatregelen
Juridische praktijktesten

Er is nood aan juridische praktijktesten: praktijktesten die kunnen leiden tot een sanctie. Deze taak kan worden toevertrouwd aan de woninginspectie.

Een omkadering van de huurprijzen

De huidige huurschatter is niet bindend en mist daarom enige impact. De overheid zou een meer bindend mechanisme kunnen introduceren om betaalbare huisvesting te garanderen.

De inrichting van residentiƫle en doortrekkersterreinen voor woonwagenbewoners stimuleren

Momenteel geeft de Waalse regering financiƫle steun aan gemeenten voor het opzetten van residentiƫle en doortrekkersterreinen voor woonwagenbewoners. In haar antwoord op een parlementaire vraag in oktober 2024 gaf de minister echter aan dat weinig gemeenten gebruik maken van deze regeling. Er zijn dus bijkomende maatregelen nodig om de gemeenten aan te moedigen het recht van woonwagenbewoners op huisvesting te garand

Interessant
Structurele financiering

Het voornemen van de regeringen van het Waals Gewest en de Federatie Walloniƫ-Brussel om structurele financiering voor middenveldorganisaties voor periodes van vijf jaar te bevorderen, komt een lange verzuchting van die organisaties tegemoet.

Anderzijds zou de gelijktijdige afschaffing van de enveloppes van de verschillende ministers rampzalige gevolgen kunnen hebben voor alle organisaties die niet erkend zijn voor structurele financiering – ze zouden in feite uitgesloten worden van financiering.


Wij stellen voor om de verenigingen – en in het bijzonder de kleine verenigingen die moeite hebben om financiering te krijgen – te betrekken bij de voorbereidende analyse van de herziening van de subsidies.

Suggesties voor extra maatregelen
De lancering van de Adviesraden voor Racismebestrijding

Wat de betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld betreft, heeft de vorige Waalse regering, waarvan de MR deel uitmaakte, een decreet goedgekeurd dat de krijtlijnen voor de oprichting van een adviesraad voor racismebestrijding vastlegt. Deze adviesraad, die voor de helft bestaat uit middenveldorganisaties, heeft als taak de regering te adviseren over de strijd tegen racisme.

De Federatie Walloniƫ-Brussel heeft nog geen decreet goedgekeurd.

Wij roepen de regeringen op om deze adviesraden bij het begin van de legislatuur op te richten en daarbij te zorgen voor een evenwichtige samenstelling:\n

  • generalistische antiracistische organisaties
  • minstens ƩƩn gespecialiseerde organisatie voor elke belangrijke vorm van racisme: antisemitisme, afrofobie, islamofobie, racisme tegen migranten, romafobie, enz.
Een engagement om regelmatig de monitoringscomitƩs van de actieplannen tegen racisme bijeen te brengen

De bereidheid om overheidsbeleid te evalueren moet het mogelijk maken om de uitvoering van de bestaande actieplannen en andere maatregelen ter bestrijding van racisme te blijven opvolgen. Het is een goede zaak dat de regeringen van plan zijn de belanghebbenden en begunstigden bij het proces te betrekken.

Daarom stellen wij voor om de toezichtcomitƩs voor de actieplannen ter bestrijding van racisme uit te breiden en er meer actoren uit het middenveld bij te betrekken.


Wij stellen daarom voor om de toezichtcomitĆ©s voor actieplannen ter bestrijding van racisme uit te breiden, zodat er meer spelers uit het maatschappelijk middenveld bij betrokken worden.

Interessant
De cordon sanitaire in de media ten opzichte van extreemrechts

Wij juichen het toe dat de regering het cordon sanitaire tegen extreemrechts en andere vormen van extremisme in de media wil versterken.


Racisme en haat zijn echter niet het monopolie van bepaalde extreme partijen of groepen.


We verwachten van de MR en Les EngagƩs, maar ook van de andere partijen, dat ze kordaat omgaan met racistische uitlatingen van hun eigen leden.


Men dient voorts de impact van elk voorgesteld decreet op de mensenrechten na te gaan, in het bijzonder op de grondrechten van mensen die deel uitmaken van een minderheid.

Suggesties voor extra maatregelen
Streefcijfers en positieve acties voor de openbare media

Tijdens een vergadering over de voortgang van het actieplan van de FWB tegen racisme (lente 2024), wees de administratie erop dat het zeer gevoelig was om in het beheerscontract van de RTBF de meting van de diversiteit op het scherm op te nemen. Het is nochtans essentieel om ervoor te zorgen dat de media de diversiteit van de standpunten in de samenleving weerspiegelen, zowel bij het personeel als op het scherm.

We vragen dat deze diversiteit voortaan gemeten wordt en samengaat met de invoering van streefcijfers en concrete acties om ze te bereiken

Interessant
De aanstelling van een fair play-referentiepersoon in elke sportfederatie

Het is essentieel dat deze persoon getraind wordt in de omgang met mensen die het doelwit zijn geweest van racisme of discriminatie, en weet wat institutioneel, structureel racisme inhoudt.

Het labelen van een club koppelen aan maatregelen om geweld op en rond de velden te voorkomen en te bestraffen

Deze preventieve maatregelen moeten ook een specifiek hoofdstuk over de preventie van racisme bevatten.

Analyse en doorlopende controle van de naleving van de ethische regels in de sportā€ door het Waarnemingscentrum voor ethiek

We stellen voor om het personeel van het Waarnemingscentrum voor ethiek en de antiracismereferentiepersonen de nodige training te geven.
Daarnaast moet ervoor worden gezorgd dat zij de nodige prioriteit aan deze kwestie geven.

Voortzetting van de actie die is begonnen met het Decreet ā€œEthiekā€ van 2021

Zie de vorige actie.


Lees hier het decreet.

Wat moet er worden toegevoegd?
Positieve acties voeren

De overheid zou sportfederaties en clubs moeten aanmoedigen om het aantal trainers en bestuursleden met een migratiegeschiedenis van sportclubs te verhogen. Positieve acties zijn in dit opzicht interessant.

Interessant
Stimuleren van herinneringseducatie

De regering wil herinneringseducatie stimuleren. We roepen de overheid op om scholen aan te moedigen om deze herinneringseducatie breed in te vullen, inclusief de Shoah en Pojarmos (genocide op de Roma en Sinti), kolonisatie en slavernij.

Voortgezette vorming leerkrachten

We verwelkomen het idee om bij de bijscholing van leerkrachten, onder meer de nadruk te leggen op ā€œmediawijsheid […] (multicultureel) klassenmanagement, de opkomst van extremisme en pesten op schoolā€.


We vragen om ook vorming over structurele en institutionele vormen van racisme in het onderwijs te voorzien.

De procedure voor oriƫntering naar het bijzonder onderwijs hervormen

Een stap in de goede richting… zolang we de oorzaken aanpakken van de oververtegenwoordiging van mensen met een migratiegeschiedenis en in armoedesituaties in het bijzonder onderwijs.

Een vlottere erkenning van buitenlandse diploma’s

Het vergemakkelijken van de erkenning van buitenlandse diploma’s is een van de doelstellingen van de regering, in het bijzonder voor de gezondheidszorg.


We roepen ook op om deze erkenning te vergemakkelijken voor andere sectoren dan de gezondheidszorg, of het nu een knelpuntberoep is of niet.

Suggesties voor extra maatregelen
Maatregelen om het watervaleffect tegen te gaan

Het doel van de regering om het Pacte d’Excellence te hervormen door de brede tweede graad in te korten is weinig geruststellend.


Talrijke studies hebben aangetoond dat een lang gemeenschappelijk curriculum echte meritocratie bevordert – een principe dat beide partijen in de meerderheid dierbaar is.


We nodigen uit om de impact van een hervorming van het derde jaar secundair onderwijs op de meest kwetsbare leerlingen aandachtig te bekijken

Beleidsmaatregelen om discriminatie bij studieoriƫntering tegen te gaan


De inspecties zouden de opdracht kunnen krijgen om de maatregelen te onderzoeken die schoolteams nemen om de impact van vooroordelen tijdens het lesgeven en de studieoriƫntering te verminderen.

Structurele maatregelen om discriminatie bij inschrijving te verminderen

Een centraal inschrijvingsregister helpt deze discriminatie te verminderen.
Controleren of de kenmerken van leerlingen correct worden geregistreerd (thuistaal, sociaaleconomische kenmerken) kan het risico op discriminatie verkleinen.

Interessant
De intentie om cultuur “toegankelijk te maken voor iedereen, overal en op elke leeftijd”

Er zal rekening gehouden moeten worden met de specifieke obstakels die verschillende bevolkingsgroepen met een migratiegeschiedenis  ondervinden om toegang te hebben tot cultuur, maar ook om erkend te worden als producenten van cultuur.

Suggesties voor extra maatregelen
Diversiteit en inclusie in de culturele wereld stimuleren

Via haar subsidiebeleid kan de overheid voorwaarden stellen op vlak van de interne werking van culturele centra en andere actoren van de cultuursector.


Een van deze voorwaarden zou de implementatie van acties kunnen zijn om meer mensen met een migratiegeschiedenis op te nemen in raden van bestuur, directies, algemene vergaderingen en het personeel.
Ze zou er ook speciaal op kunnen letten dat in de jury’s die subsidieaanvragen beoordelen, systematisch deskundigen met een migratiegeschiedenis zetelen.

Vergelijkbare berichten