Interfederaal actieplan tegen racisme

Interfederaal actieplan tegen racisme

door naparbelgiumorg | Sep 27, 2023

In 2020 kwamen de regeringen van de verschillende Belgische deelstaten overeen om eindelijk het actieplan op te stellen dat België al in 2001 had beloofd. De eerste maanden, gekenmerkt door talrijke werkgroepen (over werk, huisvesting, slachtofferhulp, onderwijs, …), waren veelbelovend. De definitieve teksten van deze uitwisselingen tussen het middenveld en de overheidsadministraties vormden een basis die weliswaar voor verbetering vatbaar was, maar niettemin stevig oogde. De politici moesten het alleen nog eens worden over de definitieve inhoud van het plan.

Daarna werd alles veel complexer, in die mate dat het plan minder dan een jaar voor de verkiezingen nog steeds niet is gelanceerd.

Meer lezen

Ondervraagd over het onderwerp in het Vlaams Parlement op 21 maart 2024, beloofde Vlaams Minister voor Gelijke Kansen Bart Somers, die de ontwikkeling van het plan coördineert, opnieuw zijn uiterste best te doen om het plan te lanceren voor het einde van de legislatuur. De timing en de redenen voor de blokkering blijven echter onduidelijk.

Aangezien de periode van de verkiezingscampagne nauwelijks bevorderlijk is voor de besluitvorming, is er geen tijd te verliezen. De NAPAR Coalitie roept politieke leiders op om vastberadenheid en pragmatisme te tonen om de resterende obstakels te overwinnen.

Algemene analyse van de bijdragen van de gefedereerde entiteiten aan het interfederaal plan

Ondertussen hebben de meeste deelstaten hun bijdrage aan het interfederaal actieplan (hierna “bijdrage”) aangekondigd. Alleen de Duitstalige en de Vlaamse Gemeenschap ontbreken nog. Deze verschillende bijdragen verschillen sterk op het vlak van methodologie, concretiseringsgraad en ambitie.

Maatregelen die na 2024 moeten worden uitgevoerd

Alle overheden spreken de ambitie uit om de maatregelen tijdens de huidige én de volgende legislatuur uit te voeren. Gezien de mogelijke veranderingen in regeringscoalities zien we drie manieren om ervoor te zorgen dat de maatregelen ook effectief uitgevoerd worden:

  • Decreten/wetten/ordonnanties ter uitvoering van de maatregelen voorzien.
  • De maatregelen lanceren tegen het einde van de legislatuur
  • In partijprogramma’s opnemen dat de uitvoering van (de bijdragen aan) het interfederaal actieplan een prioriteit is, meer bepaald tijdens de onderhandelingen van de regeerakkoorden.

Weinig aandacht voor methodologie

Qua methodologie gaat het Brussels actieplan het verst: het specificeert het budget voor vele maatregelen, evenals de timing voor de uitvoering, de succesindicatoren, wie verantwoordelijk is voor de uitvoering en de partners die erbij betrokken moeten worden. Dit zal het mogelijk maken om de uitvoering van het plan van nabij op te volgen en de acties te evalueren.

De federale regering, de Federatie Wallonië-Brussel en het Waals Gewest schieten op dit vlak nog tekort – alleen de betrokken ministers worden vermeld – maar zouden dit nog kunnen rechtzetten wanneer de maatregelen geoperationaliseerd worden.

recherche et monitoring

Een mogelijke stap voorwaarts: verschillende “antiracismeraden”

De bijdragen van de gefedereerde entiteiten voorzien in de oprichting van “antiracismeraden”, die adviezen zullen uitbrengen over alle kwesties die verband houden met racisme. Wij verwelkomen dit initiatief, maar hebben enkele bedenkingen.

De NAPAR Coalitie volgt de implementatie van deze raden op de voet. Ze kunnen bijdragen aan ambitieuzere en effectievere maatregelen tegen racisme.

De samenstelling, werkwijze, het mandaat en het in aanmerking nemen van adviezen zullen doorslaggevend zijn.

Naast deze adviesraden vragen we de oprichting van een overkoepelend monitoringscomité dat toeziet op de uitvoering en impactvoller maken van het interfederale actieplan / de bestaande bijdragen in hun geheel. Dit overkoepelend monitoringscomité heeft als voordeel de uitwisseling van goeie praktijken tussen de regio’s, gewesten en federale overheid te stimuleren.

Lees ons gezamenlijke standpunt over de adviesraden.

Intersectionaliteit die moeilijk hardgemaakt wordt

Hoewel in alle bijdragen intersectionaliteit als een belangrijk principe wordt genoemd, is het niet duidelijk hoe dit in de praktijk zal worden gebracht. Het zou interessant zijn om dit concept op te nemen in de succesindicatoren van de acties, om de aandacht te trekken van de instanties die ze zullen uitvoeren.

Twee blinde vlekken: de strijd tegen islamofobie en racisme tegen migranten.

De plannen van de Federatie Wallonië-Brussel en het Brussels en Waals Gewest focussen op “zogenaamde raciale” criteria.

Hoewel dit op het eerste gezicht logisch lijkt voor een antiracismeplan, houdt dit geen rekening met het feit dat bepaalde vormen van racisme op het kruispunt liggen van zogenaamde raciale criteria en religieuze overtuiging: moslims worden als moslims gezien – en gediscrimineerd – op basis van hun etnisch-culturele identiteitskenmerken (naam, nationaliteit, kleding, enz.).

Een belangrijke maatregel die in dit verband ontbreekt, is de toestemming voor ambtenaren, leraren en leerlingen om levensbeschouwelijke symbolen te dragen.

Er lijkt ook geen rekening te worden gehouden met het specifieke racisme dat migranten meemaken. We denken bijvoorbeeld aan hun criminalisering – in taalgebruik en in wetgeving: onder meer de dubbele bestraffing voor sommige migranten na een misdrijf, in de vorm van de straf + een intrekking van hun nationaliteit of een uitwijzing naar het zogenaamde ‘land van herkomst’, terwijl anderen enkel een straf krijgen voor het misdrijf zelf.

Complementariteit van de bijdragen

De Federatie Wallonië-Brussel (FWB), het Brussels Gewest (BHG) en het Waals Gewest (WG) hebben duidelijk afgestemd over de inhoud van hun respectieve bijdragen.

Meer lezen

Naast de antiracismeraden noteren we (onder andere) volgende gezamenlijke acties:

  • Het bevorderen van de intersectionele en transversale benadering in EVRAS (opvoeding over de relationele, emotionele en seksuele beleving) (WG en BHG).
  • Antidiscriminatietesten op de huur- en arbeidsmarkt (WG en BHG)
  • Het bevorderen van inclusieve publieke communicatie (WG, FWB en BHG).
  • Meer bekendheid geven aan de meldpunten (WG, FWB en BHG).

Analyse van iedere bijdrage

De analyse lezen

De analyse lezen

De analyse lezen

De analyse lezen

De analyse lezen

De analyse lezen